Không một thành phố nào ở Bắc Mỹ có tỉ lệ người gốc Trung Quốc cao như Vancouver, theo Đài phát thanh NPR của Mỹ. Trong số 46% cư dân gốc Á tại thành phố này, Hoa kiều chiếm tới 20% - cao hơn cả Toronto (Canada) và những cái tên phổ biến như San Francisco, Los Angeles, New York của Mỹ.

Mười năm qua, tiền từ Trung Quốc đại lục đổ như thác lũ vào Vancouver. Lo sợ trước những điều khó đoán định trong nước, tầng lớp giàu có Trung Quốc đã đổ sang Canada, nơi họ tìm thấy Vancouver như một "bến đỗ" an toàn, theo giáo sư Andy Yan thuộc ĐH Simon Fraser (Vancouver).

Xách tiền vào casino như xách giấy

Một sự việc được phát hiện vào năm 2017 đã khiến người Canada nhìn lại dòng tiền từ Trung Quốc: thủ thuật rửa tiền của người Trung Quốc thông qua hàng loạt casino tại Canada bị vạch trần. Khách hàng toàn bộ là những người Trung Quốc địa lục giàu có.

Cảnh sát bất ngờ trước quy mô của hoạt động bất hợp pháp nhưng chẳng lấy làm ngạc nhiên khi nó bị phát hiện tại River Rock, một khu phức hợp casino ở Richmond, ngoại ô Vancouver - nơi có một nửa dân số là Hoa kiều.

"Chúng tôi có các video và nhân chứng kể lại họ thấy nhiều người đi vội vã vào trong casino với những túi xách cỡ lớn chứa đầy tiền mặt, những tờ 20 đôla Canada (CAD)", cựu sĩ quan cảnh sát Peter German, người từng theo vụ án, nhớ lại.

Không ít trường hợp mang theo mỗi lần tới nửa triệu đôla Canada vào casino. Tiền bẩn sau đó sẽ được đổi sang thẻ game để mang ra quy đổi, trở thành tiền sạch ngay trong chốc lát.

"Họ chuyển tiền bẩn tới đây, rửa chúng thông qua các casino. Vậy là xong, họ có thể làm bất kỳ thứ gì họ muốn ở đây với số tiền đó", German kể với NPR.

7 tỉ CAD đã được rửa sạch ở tỉnh bang British Columbia trong năm 2018, với 5 tỉ CAD được rửa thông qua các dự án bất động sản, góp phần đẩy giá nhà đất tại Vancouver lên 5%. Số còn lại chảy vào siêu xe và đôi khi lại là các hoạt động bất hợp pháp như buôn ma túy.

Không có chỗ ở vì người Trung Quốc

Những người Trung Quốc đầu tiên đặt chân đến Vancouver vào cuối thế kỷ 18 khi tham gia xây dựng tuyến đường sắt xuyên Canada. Dự án hoàn tất, chính quyền Canada bắt đầu quay lưng với người Hoa và cấm tiệt họ đến vùng đất này trong thập niên 1920. 

Hơn nửa thế kỷ sau đó, các chính sách bắt đầu thay đổi khi chính quyền muốn thấy có nhiều chuyên gia và doanh nghiệp Trung Quốc đến làm ăn hơn. 

Đây cũng là giai đoạn quan hệ giữa Bắc Kinh với phương Tây trở nên hòa dịu, sau chuyến công du ngoại giao bóng bàn nổi tiếng của Tổng thống Mỹ Richard Nixon.

Lo sợ trước viễn cảnh một Hong Kong thuộc Trung Quốc, nhiều người Hong Kong chạy sang Canada trước năm 1997. Sự giàu có của nhóm người này giờ đã bị lấn át bởi những người mới đến từ đại lục.

Quỹ nhà ở của Vancouver đang dần bị cạn kiệt trước sự đầu cơ của các Hoa kiều. Câu chuyện về những du học sinh Trung Quốc sở hữu các căn hộ triệu đô không còn là điều mới mẻ trên mặt báo Canada. 

Hợp đồng mua chung cư, biệt thự, nhà mặt đất hay căn hộ thương mại ở Vancouver - thành phố có giá nhà cao thứ ba Bắc Mỹ - đều có dấu tay người Trung Quốc.

Sau 7 năm sống ở Canada từ thời sinh viên, Marianne Wu đã mua ngay một căn hộ 2 phòng ngủ ngay khi nhận được thẻ thường trú nhân. 

"Cái này là bệnh thâm căn cố đế của người Trung Quốc rồi. Gia đình tôi ở Trung Quốc luôn giục tôi mua nhà đất ở Canada. Họ muốn tôi có một cuộc sống ổn định mà ai cũng mơ ước ở Trung Quốc", Wu chia sẻ.

Số liệu của Ngân hàng Quốc gia Canada cho thấy người Trung Quốc đã chi tới 38 tỉ CAD mua nhà chỉ tính riêng ở Vancouver, chiếm tới 1/3 tổng giá trị các hợp đồng bất động sản tại thành phố.

Vụ bắt giữ Mạnh Vãn Chu - giám đốc tài chính toàn cầu Huawei ở Vancouver - đã phơi bày một thực tế ở thành phố này: người Trung Quốc mua nhà nhiều nhưng chẳng mấy khi ở. Bà Mạnh có tới hai căn nhà triệu đô ở Vancouver và nếu không bị bắt, chẳng biết bà có ở đó thường xuyên như lúc này hay không.

Có hơn 10% những người Trung Quốc như công chúa Huawei ở Vancouver. Trong lúc những người như Brittany Davis và chồng đang chật vật sống trong căn hộ thuê với giá ngất ngưởng, những căn hộ bỏ trống của người Trung Quốc như trêu ngươi họ.

Chính quyền Canada và Vancouver không phải không nhìn thấy vấn đề. Họ muốn hạ cơn sốt nhà đất ảo bằng cách tăng một số loại thuế nhắm vào người nước ngoài. Nhưng nỗi sợ bị chỉ trích là phân biệt chủng tộc, phân biệt đối xử với người Trung Quốc một lần nữa khiến họ chùn tay.