Bộ Xây dựng vừa ban hành thông tư 08/2024/TT-BXD, cụ thể:về đánh số, gắn biển số nhà, công trình xây dựng có hiệu lực từ ngày 15/10, thay thế Quyết định 05/2006 đã hoạt động 18 năm. Thông tư mới nêu cụ thể từng loại nhà gồm mặt đường phố, ngõ và ngách, thay vì gộp chung như quy định cũ, đồng thời bổ sung thêm quy định đánh số với nhóm nhà và nhà tại dự án khu công nghiệp.

Với nhà mặt đường, phố, nguyên tắc đánh số theo thứ tự 1, 2, 3... Nhà bên trái lấy số lẻ 1, 3, 5... còn nhà bên phải lấy số chẵn 2, 4, 6... Chiều ghi số nhà từ nhỏ đến lớn theo hướng bắc xuống nam, đông sang tây, đông bắc sang tây nam, đông nam sang tây bắc. Nguyên tắc này cũng đang được áp dụng theo luật hiện hành.

Quy định mới bổ sung trường hợp nhà có hai mặt tiền, nguyên tắc đánh số theo đường có mặt cắt ngang rộng hơn. Nếu hai đường rộng tương đương nhau, đánh số theo đường có cửa chính vào nhà hoặc theo đường đã được đánh số liên tục. Với đường, phố còn đất trống, chưa có nhà xây liên tục, UBND cấp huyện lập quỹ số nhà dự trữ căn cứ vào quy hoạch chi tiết xây dựng đã duyệt.

Nguyên tắc chèn số nhà với nhà xây mới xen giữa hai nhà hiện hữu là thêm chữ cái in hoa hoặc số tự nhiên vào số nhà bên cạnh nhỏ hơn. Ví dụ, nhà phát sinh giữa hai nhà 20 và 22 sẽ được đánh số 20A, 20B, 20C... hoặc 20-1, 20-2, 20-3...

Với nhà trong ngõ chưa có tên riêng, nguyên tắc đặt tên theo số nhà mặt đường, phố nằm kề ngay trước ngõ (theo số nhà nhỏ hơn). Với ngõ thông hai đường đã được đặt tên, chiều đánh từ nhà đầu ngõ sát với đường mà ngõ mang tên. Nếu thông hai đường chưa có tên, chiều đánh từ nhà đầu ngõ giáp với đường rộng hơn.

Tương tự, với nhà trong ngách chưa có tên, nguyên tắc đánh số theo số nhà mặt ngõ nằm kề đầu ngách (theo số nhà nhỏ hơn), chiều đánh từ nhà đầu ngách mang tên nếu ngách thông hai ngõ.

Với nhóm nhà có các lối đi xen kẽ không được đặt tên, nguyên tắc ghi tên theo thứ tự A, B, C, chiều đánh bắt đầu từ nhóm nhà gần lối vào khu đến phía cuối. Nếu nhóm nhà nằm hai bên trục đường giao thông nội bộ, bên trái đường đánh tên A,C,Đ,G,I... còn bên phải đánh B,D,E,H,K... Với từng ngôi nhà trong một nhóm, nguyên tắc lấy tên ghép của nhóm với số thứ tự căn đấy (như A10, B15, C4...) hoặc tên viết tắt của đường, tên nhóm và số thứ tự căn nhà (ví dụ đường Bằng Lăng: BL.A-10).

Với nhà tại dự án khu công nghiệp, nguyên tắc đánh số trong phạm vi dự án giống với quy định nhà mặt đường, phố và nhóm nhà. Nếu ô đất có nhiều nhà, xưởng, công trình chức năng khác, việc ghi số theo ký hiệu bản vẽ quy hoạch chi tiết xây dựng 1/500 hoặc theo số tự nhiên gắn với đường tiếp giáp.

Bộ Xây dựng yêu cầu việc đánh số nhà phải tạo thuận lợi để giao dịch dân sự, thương mại; tiếp nhận thông tin, liên lạc; đảm bảo tích hợp, kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và cơ sở dữ liệu đất đai. Các đường, phố đã được đánh số nhà trước khi Thông tư có hiệu lực giữ nguyên chiều đánh số nhà.

Nhiều năm qua, việc đánh số nhà ở các đô thị lớn, nhất là nhà trong ngõ tại Hà Nội và TP HCM không theo quy tắc khiến người dân gặp nhiều khó khăn. Năm 2014, Hà Nội từng yêu cầu xử lý tình trạng loạn số nhà khi cùng một đường có nhiều nhà trùng số nhưng thuộc phường khác nhau hoặc một đường mới mở có nhiều biển số nhà theo tên đường khác nhau.

Tương tự, TP HCM có nhiều đường đánh số nhà không theo thứ tự và quy tắc, như đường Phan Xích Long đoạn qua các phường 1, 2, 7 (quận Phú Nhuận), mỗi nhà mang ít nhất hai số, hai căn cạnh nhau nhưng cách mấy số./.